Knolselderij. Alleen het woord roept al beelden op van dampende wintersoepen en ouderwetse stamppotten. Deze ruwe knol, met zijn bobbelige, aardse uiterlijk, wordt soms over het hoofd gezien in het groenteschap. Maar wie hem eenmaal weet te gebruiken, wil hem niet meer missen. Knolselderij is namelijk niet alleen smaakvol, maar ook ontzettend veelzijdig én gezond.
In deze blog duiken we diep in de wereld van de knolselderij: van zijn oorsprong, smaak en gebruik tot zijn voedingswaarde, bewaartips en manieren om hem zelf te kweken.
Wat is knolselderij?
Knolselderij (Apium graveolens var. rapaceum) is een variëteit van selderij die speciaal is geteeld om zijn wortel, oftewel knol. In tegenstelling tot bleekselderij, waarbij de stengels centraal staan, draait het bij knolselderij allemaal om de ondergrondse verdikking. Deze knol is rond tot ovaal van vorm, lichtbruin aan de buitenkant en wit vanbinnen.
De groente heeft een sterke, kruidige geur en smaak, die doet denken aan selderij, peterselie en nootmuskaat. Het blad van knolselderij is ook eetbaar, al wordt dat in de winkel vaak al verwijderd.
Een stukje geschiedenis
Knolselderij wordt al sinds de oudheid verbouwd en was populair bij de oude Grieken en Romeinen, vooral vanwege zijn geneeskrachtige werking. In de middeleeuwen vond de knol langzaam zijn weg naar de keuken, vooral in Frankrijk, Duitsland en Nederland.
Vandaag de dag is knolselderij een klassieke wintergroente in veel Europese landen. Hij komt vooral voor in traditionele gerechten zoals erwtensoep, stoofpotten en stamppot.
Smaak en structuur
Knolselderij heeft een uitgesproken, aromatische smaak. Rauw is hij knapperig en fris, gekookt wordt hij romig en zacht, met een lichtzoete toets. Door zijn intense aroma is het een uitstekende smaakmaker, maar ook een volwaardige basisgroente in bijvoorbeeld puree of soep.
Knolselderij in de keuken
De toepassingen van knolselderij zijn eindeloos – van klassiek comfort food tot verrassend verfijnde gerechten:
Soep
Knolselderij is onmisbaar in erwtensoep, maar doet het ook geweldig in romige soepen met prei, appel of pastinaak.
Puree
Vervang (deels) aardappels door knolselderij voor een lichtere, kruidige puree. Heerlijk bij wild, stoofvlees of vega-gehaktballen.
Rauw in salades
Geraspte knolselderij is verrassend lekker in rauwkostsalades, bijvoorbeeld met wortel, appel en een yoghurtdressing – een bekende klassieker is selderijsalade met mayonaise en citroen.
Geroosterd uit de oven
Snijd in plakken of blokjes, besprenkel met olie, peper, zout en kruiden, en rooster tot ze goudbruin zijn. De zoete, nootachtige smaak komt perfect tot zijn recht.
Vegetarische steaks of schnitzels
Dikke plakken gekookte of gestoomde knolselderij kun je paneren en bakken als plantaardig alternatief voor vlees.
Gratin of ovenschotel
Combineer met aardappel of pompoen in een romige ovenschotel – kruid met tijm, knoflook en nootmuskaat.
Gezondheidsvoordelen van knolselderij
Knolselderij is niet alleen lekker, maar ook bijzonder voedzaam. Het past uitstekend in een gezond dieet.
Laag in calorieën
Met slechts 30-40 kcal per 100 gram is knolselderij ideaal voor wie op de lijn let.
Rijk aan vezels
Goed voor de spijsvertering, darmgezondheid en langdurige verzadiging.
Vitaminebom
Bevat vitamine C, vitamine K, vitamine B6 en foliumzuur – goed voor weerstand, bloedstolling en energieproductie.
Veel mineralen
Kalium, calcium, magnesium en fosfor ondersteunen o.a. de spierfunctie, bloeddruk en botgezondheid.
Antioxidanten
Knolselderij bevat antioxidanten die het lichaam helpen beschermen tegen vrije radicalen en ontstekingen.
Zelf knolselderij kweken
Knolselderij is een geweldige groente voor de moestuin – al vraagt hij wat geduld. De teelt duurt vrij lang, maar het resultaat is het meer dan waard.
Zaaien
-
Binnen zaaien: februari-maart
-
Uitplanten in de tuin: vanaf mei (na ijsheiligen)
-
Afstand: 40 x 40 cm
Bodem en verzorging
-
Knolselderij heeft voedzame, vochtige en goed doorlatende grond nodig.
-
Regelmatig water geven is cruciaal voor een mooie, dikke knol.
-
Bemest met compost of organische mest.
Oogsten
-
Van september tot november, vóór de eerste vorst.
-
Laat hem niet te lang in de grond zitten, anders wordt hij taai.
Knolselderij bewaren
Knolselderij is een echte bewaarheld. Onbewerkt blijft hij in een koele, donkere ruimte (zoals een kelder) wel tot 3 maanden goed. In de koelkast (in een papieren zak) blijft hij tot 2 weken vers.
Tips:
-
Snijd pas vlak voor gebruik de knol open om uitdroging te voorkomen.
-
Schillen doe je het best met een stevig mesje, want de schil is vrij taai.
-
Invriezen? Blancheer de blokjes eerst 2-3 minuten en vries ze daarna in – ideaal voor snelle soepen en roerbakgerechten.
Recept: Romige knolselderijsoep met appel en tijm
Ingrediënten (voor 4 personen):
-
1 knolselderij, geschild en in blokjes
-
1 appel (bijv. Elstar), geschild en in stukjes
-
1 ui, gesnipperd
-
1 teen knoflook
-
750 ml groentebouillon
-
100 ml kookroom of plantaardige room
-
1 tl verse of gedroogde tijm
-
1 el olijfolie
-
Peper en zout naar smaak
Bereiding:
-
Verhit de olijfolie in een soeppan en fruit de ui en knoflook glazig.
-
Voeg de blokjes knolselderij en appel toe, bak kort mee.
-
Giet de bouillon erbij en voeg de tijm toe.
-
Laat ca. 20 minuten zachtjes koken tot alles gaar is.
-
Pureer de soep met een staafmixer en voeg de room toe.
-
Breng op smaak met peper en zout. Serveer met croutons of een scheutje truffelolie.
Tot slot
Knolselderij is een groente die je misschien niet dagelijks op het menu zet, maar die je zeker vaker zou moeten gebruiken. Hij is betaalbaar, lang houdbaar, ontzettend veelzijdig in de keuken en bovendien een bron van gezondheid. Of je hem nu gebruikt in een rijke wintersoep, een verfijnde salade of een hartige ovenschotel – knolselderij stelt nooit teleur.
Geef deze klassieker de eer die hij verdient, en laat je verrassen door zijn smaak en mogelijkheden!